Trần Diệu Chân
Một người phụ nữ Việt Nam bỗng chốc trở thành nổi tiếng tại quê nhà lẫn tại Anh và thế giới vào năm ngoái khi bà Nguyễn Thị Phương Thảo, một tỷ phú doanh gia tại Việt Nam, CEO của tập đoàn Sovico, tuyên bố tặng trường Linacre College thuộc đại học danh tiếng Oxford một khoản tiền lớn - £155 triệu bảng Anh (tương đương $172 triệu USD), với điều kiện ngược lại là trường này phải đổi tên thành Thảo College.
Cách đây vài ngày, câu chuyện lại trở nên xôn xao vì khoản tiền đầu tiên, £50 triệu bảng Anh, mà bà Thảo hứa hẹn giao cho trường Linacre vào cuối tháng 6 vừa qua đã không đến, và thỏa thuận đang bị nghi ngờ là gặp trục trặc. Phải chăng bà Thảo đã rụt chân lại trước quá nhiều chống đối tại cả Việt Nam lẫn Anh quốc?
Những lên tiếng của thành phần sinh viên, giáo chức, dân biểu, truyền thông và các nhà hoạt động tại Anh đặt vấn đề về sự việc này như sau:
1/ Danh tiếng của trường không thể đem rao bán, nhất là nguồn tiền có thể không trong sạch vì tập đoàn Sovico rất gần với nhà nước cộng sản Việt Nam (CSVN). Vào đầu Tháng Mười Một năm ngoái, bà Thảo tháp tùng Thủ Tướng CSVN Phạm Minh Chính công du hai nước Anh và Pháp, cũng là dịp bà tuyên bố số tiền tặng khổng lồ cho Linacre College.
2/ Tập đoàn Sovico tham gia khai thác nhiên liệu hóa thạch, tác hại lên môi trường sống. Nhà nước CSVN với thành tích vi phạm nhân quyền trầm trọng, đã bắt giữ các nhà hoạt động bảo vệ môi trường tại Việt Nam.
3/ Bà trùm hàng không “bikini” VietJet lợi dụng hình ảnh những cô gái trẻ mặc bikini để làm giàu, hợp tác với những thành phần vi phạm nhân quyền và tham nhũng của chế độ. Có phải họ đang dùng nguồn tiền bẩn này để luồn lách và lũng đoạn các xã hội dân chủ hiện nay, tương tự như việc làm của các chế độ độc tài tại Nga và Trung Quốc?
4/ Làm thế nào mà một người không tôn trọng phụ nữ và sát cánh với các lãnh đạo độc tài để làm giàu và phá hoại môi trường lại có thể thay thế tên của một vị trí thức Anh đã cống hiến cho đời những nghiên cứu giá trị về nhân văn và khoa học, đó là Bác sĩ Thomas Linacre, mà ngôi trường đã vinh hạnh mang tên ông suốt 60 năm qua?
Tại Việt Nam, dư luận đặt vấn đề là:
Tại sao bà Thảo lại tài trợ hàng trăm triệu USD vào một trường đại học tại Anh Quốc - nơi có thu nhập bình quân đầu người cao gấp 14 lần Việt Nam, trong lúc trẻ em Việt Nam đi học không có tiền mua sách, bụng đói, thể lực èo uột và ngay cả các trường đại học cũng thiếu thốn, không đủ tiêu chuẩn để phục vụ mục tiêu giáo dục. Giáo chức cũng đói nghèo, giật gấu vá vai?
Trần Diệu Chân (tổng hợp từ các báo tại Anh)
11.10.2022
