Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier phát biểu tại hội nghị MSC tháng 2 năm 2020. Nguồn: MSC
Thục-Quyên
Hội nghị An ninh Munich (Münchner Sicherheitskonferenz – MSC) là một hội nghị quốc tế, do một hiệp hội phi lợi nhuận tổ chức tại Munich vào tháng 2 hàng năm kể từ năm 1963.
Mục đích của MSC là tìm cách thúc đẩy Lòng Tin tưởng lẫn nhau và đóng góp vào việc giải quyết một cách hòa bình các cuộc xung đột, bằng cách tạo điều kiện thuận lợi cho sự Đối Thoại trong cộng đồng an ninh quốc tế có thể tiến triển, trong khung cảnh có sắp xếp nhưng không bị gò bó chính thức.
MSC coi các hội nghị của mình là một “thị trường ý tưởng” độc lập, nơi các đề xuất và giải pháp được phát triển và bàn bạc, trao đổi. MSC cung cấp một nền tảng cho các sáng kiến và tiếp cận ngoại giao, chính thức và không chính thức, để giải quyết các mối đe dọa an ninh cấp bách nhất trên thế giới.
MSC dành một vị trí đặc biệt cho các cuộc gặp gỡ không chính thức giữa các quan chức quốc tế, nhằm thúc đẩy hòa bình thông qua đối thoại.
Ngoài hội nghị chính hàng năm, MSC thường xuyên tổ chức các sự kiện cấp cao về các chủ đề và khu vực cụ thể, đồng thời xuất bản Báo cáo An ninh Munich, một bản tóm tắt hàng năm về các số liệu, bản đồ và phân tích có liên quan tới các thách thức an ninh quốc tế quan trọng hàng đầu.
Thành hình
Mủa thu năm 1961 Bức Tường Berlin đã được dựng lên, cụ thể hóa sự phân chia nước Đức và châu Âu (trong suốt 30 năm). Một năm sau, cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba đã đưa thế giới đến bờ vực của thảm họa hạt nhân.
Đó là bối cảnh chiến lược cho quyết định của Ewald-Heinrich von Kleist thành lập một cuộc thảo luận Mỹ-Đức ở tầm cao tại Munich hàng năm.
Sáng kiến thành lập Hội nghị An ninh Munich bắt đầu dưới tên Hội thảo Khoa học Quân sự (Wehrkundetagung) năm 1963 có mục đích ban đầu là bàn phương cách để có thể cản bước Moscow một cách hiệu quả và ngăn chặn một cuộc chiến tranh mới ở châu Âu.
Do Hội nghị năm 1991 phải hủy bỏ vì chiến tranh vùng Vịnh, lễ kỷ niệm 60 năm thành lập Hội nghị sẽ diễn ra năm 2024.
Edward-Heinrich von Kleist khi còn trẻ là một sĩ quan trong nhóm âm mưu ám sát Hitler của Bá tước Stauffenberg. Ông là một người hoàn toàn độc lập với vẻ ngoài nghiêm nghị. Trong gần 35 năm, ông đã tự mình lãnh đạo hội nghị và một mình quyết định ai được mời và ai không.
Chuyển hướng
Từ năm1990, dưới sự lãnh đạo của Horst Telschick, các ưu tiên của Hội nghị càng ngày càng chuyển hướng, từ các cuộc thảo luận về quân sự trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh sang các vấn đề toàn cầu hơn. Thí dụ, năm 2001, Hội nghị được tổ chức theo phương châm ‘Quan hệ đối tác Âu châu-Đại Tây Dương và những thách thức toàn cầu’. Cuối cùng, vào năm 2007, Teltschik đã thuyết phục được Tổng thống Putin xuất hiện lần duy nhất cho đến nay tại Hội nghị Munich.
Thời cuộc đã thay đổi nhiều kể từ năm 2008
Niềm tin và hạnh phúc từ năm 1990 của người Đức là được sống bao quanh hoàn toàn bởi những nước bạn, đã thay đổi khi đối mặt với cuộc xâm lược tàn bạo của Nga đối với Ukraine kể từ năm 2014 (không chỉ từ năm 2022!) và tan biến như hy vọng về một Âu châu bền vững dựa trên luật lệ, hoặc thậm chí là trật tự hòa bình toàn cầu.
Wolfgang Ischinger, cựu đại sứ Đức tại Washington và London, và là chủ tịch Hội nghị An ninh Munich 2008-2022, đã viết bài chia sẻ nỗi thất vọng sâu sắc của không những cá nhân ông mà còn cả toàn bộ các nhà ngoại giao và chuyên gia chính sách đối ngoại thuộc thế hệ của ông. “Có phải tất cả những nỗ lực của chúng tôi trong việc hòa giải, thư giãn và cân bằng là vô ích? Trong 14 năm tôi được lãnh đạo Hội nghị An ninh Munich kể từ 2008, hết khủng hoảng này nối tiếp khủng hoảng khác, từ cuộc chiến Gruzia – Nam Ossetia năm 2008 đến cuộc khủng hoảng tài chính và đồng Euro, đến cuộc chiến Syria, rồi việc cưỡng bách sáp nhập Crimea năm 2014 và làn sóng di cư năm 2016, tiếp theo là cuộc khủng hoảng NATO do Donald Trump gây ra, cho đến kết cục đau thương của cuộc can thiệp Mỹ vào Afghanistan, rồi cuộc tấn công quy mô lớn của Nga vào Ukraine từ một năm trước kéo dài cho tới ngày nay”.
Công thức thành công của Hội nghị là gì?
Thứ nhất, duy trì nền độc lập của Hội nghị theo tinh thần của Ewald von Kleist. Không đối tác nào, không nhà tài trợ, không tổ chức chính phủ nào được phép đóng góp hơn 10% vào ngân sách của Hội nghị.
Thứ hai, những nỗ lực của Hội nghị để xác định khái niệm “An ninh” phải càng rộng càng tốt: Chương trình nghị sự của Hội nghị từ lâu bao gồm An ninh khí hậu, cũng như chính sách Y tế toàn cầu và chính sách An ninh năng lượng quốc tế.
Thứ ba, Hội nghị ưu tiên các chính sách xuyên Đại Tây Dương và của Âu châu, nhưng cũng đồng thời tăng cường sự tham gia của các chủ thể toàn cầu như Trung Quốc, Ấn Độ hoặc các đối tác khác của Nam bán cầu, bao gồm Trung Đông và Châu Phi.
Hội nghị An ninh Munich 2023
Thật không may và là một thử thách nghiêm trọng, Hội nghị năm nay là Hội nghị đầu tiên diễn ra trong hoàn cảnh chiến tranh do một cường quốc hạt nhân gây ra tại Âu châu.
Có khoảng 40 nguyên thủ quốc gia, hàng trăm các bộ trưởng và các nhân vật hàng đầu từ doanh nghiệp, khoa học và xã hội dân sự và gần 1.000 nhà báo tham dự. Thành phố vận động 5.000 cảnh sát để giữ trật tự.
Nhưng dù trong quá khứ, Hội nghị An ninh Munich là nơi để ngay cả các cường quốc đối nghịch hoặc thù địch nói chuyện với nhau hoặc thậm chí đôi khi đạt thỏa thuận. Năm nay, ban tổ chức Hội nghị có lẽ đã thấy không có chỗ cho một cuộc đối thoại với Moscow hay Tehran vào lúc này. Không có đại diện chính phủ Nga hay Iran nào được mời, chủ yếu có lẽ là để tránh cung cấp một sân khấu cho sự tuyên truyền của các chế độ này.
Trong khi đó Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Vương Nghị, lại được mời phát biểu giới thiệu về quan điểm an ninh chung, toàn diện, hợp tác và bền vững do Chủ tịch Tập Cận Bình đề xướng.
Nhưng có lẽ sự chú tâm của thế giới chỉ dồn vào mong đợi một cuộc gặp gỡ không chính thức giữa ông Vương Nghị và ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken.
Mặc dù không đề cập rõ ràng đến “Ukraine”, phần lớn nội dung của hội nghị sẽ xoay quanh chiến tranh và hậu quả của nó. Từ đe dọa hạt nhân đến thông tin sai lệch, đến cái gọi là mối đe dọa hỗn hợp, có nghĩa là kết hợp các biện pháp quân sự với các hình thức chiến tranh khác, chẳng hạn như tấn công mạng, sử dụng lính đánh thuê hoặc tuyên truyền.
Một chủ đề lớn là tái cấu trúc toàn cầu, nhưng trên hết là trật tự an ninh Âu châu.
Những câu hỏi cơ bản như Liên minh phòng thủ NATO giải quyết việc xin gia nhập của Thụy Điển và Phần Lan ra sao? Ai kiên quyết đứng về phía phương Tây và Ukraine – và ai không? Vương quốc Anh – sau Brexit và bất ổn chính trị với ba thủ tướng trong vòng một năm – có thể đóng vai trò gì trong cấu trúc an ninh châu Âu trong tương lai?
Lần này, các đại diện đến từ châu Phi, châu Á và Nam Mỹ sẽ nhận được sự quan tâm đặc biệt. Cuộc chiến ở Ukraine cũng đã sắp xếp lại các mối quan hệ quốc tế ở Nam Bán cầu.
Nga đang cố gắng gia tăng ảnh hưởng của mình, đặc biệt là ở châu Phi, và phương Tây thì bỗng nhớ tới những người bạn và đồng minh đã bị lãng quên ở châu Mỹ Latin.
Quan hệ ngoại giao đang được tăng cường với các quốc gia mà cho tới nay đã không đóng vai trò quan trọng, và các phạm vi ảnh hưởng mới đang được tạo ra.
Ngoài ra, còn có các chủ đề về sức khỏe hay những thách thức về bảo mật trong ngành công nghệ.
__________
Tham khảo:
– https://securityconference.org/ueber-uns/ueber-die-msc/
