Phạm Bá (SGN)
Vụ bê bối gián điệp làm rung chuyển nước Đức vào trước đêm Giáng sinh vẫn là một trong những chủ đề chính của giới truyền thông Đức. Nhân vật có tên Carsten L., bị nghi ngờ làm gián điệp cho Liên bang Nga. Sự thật là gì?
Ngày càng có nhiều chi tiết mới liên quan đến câu chuyện về một nhân viên của Cơ quan Tình báo Liên bang Đức (BND) bị bắt giam vào ngày 21 Tháng Mười Hai vì nghi ngờ làm gián điệp cho Nga. Văn phòng Tổng Công tố Đức im lặng về vấn đề này, chỉ đưa ra các thông cáo báo chí vắn tắt và ít ỏi được công bố một ngày sau vụ bắt giữ Carsten L. (Carsten L.). Nhưng các phương tiện truyền thông Đức có các nguồn khác trong cơ quan thực thi pháp luật địa phương.
“Chiếc tai lớn của BND”
Tờ Focus ra hàng tuần chỉ ra rằng Carsten L. thuộc loại “tai to chỉ của BND” – ông ta giữ một vị trí cấp cao trong một cục tình báo kỹ thuật tuyệt mật. Với sự trợ giúp của ăng-ten đặc biệt, BND giám sát thông tin liên lạc điện tử trên toàn thế giới, lọc nó và thu thập dữ liệu bí mật về quân đội nước ngoài, tình hình trên mặt trận, nạn tham nhũng cấp chính phủ, khủng bố, buôn bán vũ khí…
Từ rừng thông tin bí mật này, Carsten L., theo Focus, đã chọn ra những thông tin quan trọng nhất, được hệ thống hóa và cung cấp cho chính phủ Đức, Bundeswehr, các bộ riêng lẻ, các ủy ban liên quan của Bundestag. Đồng thời, điều đặc biệt thú vị là ông ta cũng có quyền truy cập vào dữ liệu được trao đổi với BND bởi các cơ quan tình báo thân thiện: Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ (NSA) và Trung tâm Truyền thông Chính phủ Anh (GCHQ), chuyên xử lý tình báo điện tử, như cũng như các dịch vụ tình báo của Pháp và Israel.
Cần biết, chính người Anh dường như đặc biệt thành công trong việc kiểm soát thông tin liên lạc, liên lạc điện tử và thậm chí cả các cuộc điện đàm giữa quân đội Nga ở Ukraine. Theo Focus, các nhà điều tra Đức không loại trừ khả năng Carsten L. đã chia sẻ dữ liệu thu được theo cách này với khách hàng Nga. Nếu thực sự là như vậy, thì các cơ quan tình báo thân thiện chắc chắn sẽ không vui, và nền tảng niềm tin vốn đã rất mong manh hiện tại giữa họ và BND sẽ bị xói mòn nghiêm trọng.
Chính phủ Đức nói gì
Theo nguồn tin từ hai công ty truyền thông luật công của Đức là WDR và NDR, Carsten L. cũng đã chuyển cho Nga dữ liệu tuyệt mật về việc các cơ quan đặc biệt của Đức đánh giá như thế nào về tình hình ở Ukraine, trên các mặt trận và trong Lực lượng Vũ trang Ukraine. Trong điều kiện của cuộc chiến do Nga phát động chống lại Ukraine, những thông tin như vậy rất có giá trị đối với bộ chỉ huy Nga.
Đối với quan chức Berlin, nơi liên tục tuyên bố ủng hộ Ukraine một cách vô điều kiện trong việc đẩy lùi sự xâm lược của Nga, câu chuyện này có vẻ vô cùng đáng tiếc. Vì vậy, tại cuộc họp báo của chính phủ vào ngày 28 Tháng Mười Hai – cuộc họp báo đầu tiên kể từ khi có tin Carsten L. bị giam giữ – đại diện chính thức của Thủ tướng, Christiane Hoffmann, khi trả lời câu hỏi của các phóng viên đã nói rằng “Chính phủ Đức… rất nghiêm túc trong trường hợp này”. Bà cũng xác nhận rằng “văn phòng của thủ tướng liên bang và chính thủ tướng” đã được thông báo trước về vụ phát hiệ gián điệp Nga trong BND.
Mật vụ Đức buông lỏng cảnh giác?
Trong khi đó, theo truyền thông Đức đưa tin, ngay sau khi Nga xâm lược Ukraine vào ngày 24 Tháng Hai, cơ quan phản gián Đức – Văn phòng Liên bang về Bảo vệ Hiến pháp (BfV) – đã khuyến cáo các bộ và ban ngành Đức về mối đe dọa ngày càng tăng của Nga về hoạt động gián điệp và thậm chí còn nghi ngờ một số quan chức làm đặc vụ cho Điện Kremlin. Rõ ràng, những nghi ngờ này đã không được xác nhận: Không có vụ bắt giữ hay khám xét nào được thực hiện vào thời điểm đó.
Mặt khác, thông tin xuất hiện trên báo chí Đức rằng ngay trước khi bắt đầu chiến tranh – vào Tháng Một – chính bộ phận này đã được Bộ trưởng Bộ Nội vụ Nancy Faeser chỉ thị cần chú ý nhiều không chỉ đến các điệp viên nước ngoài mà còn cả các đối tượng nguy hiểm trong nước – những người cấp tiến cánh hữu, Tân Quốc xã và Reichsburgers. Đại diện Bộ Nội vụ tại cuộc họp báo Chính phủ từ chối bình luận về thông tin này.
Nhưng cùng ngày, trong một cuộc phỏng vấn với đài phát thanh Deutschlandfunk, người đứng đầu Ủy ban Kiểm soát Bundestag đối với các Cơ quan Mật vụ, cấp phó của Đảng Xanh, Konstantin von Notz, thừa nhận rằng sau Chiến tranh Lạnh, các cơ quan đặc nhiệm của Đức đã nới lỏng cảnh giác, trong khi người Nga vẫn tiếp tục hành động như trước, thậm chí còn gia tăng quy mô hoạt động gián điệp chống lại Đức. Ông gọi câu chuyện về Carsten L. là “trường hợp đáng lo ngại nhất”.
Carsten L. không phải là một điệp viên tay ngang?
Thực vậy. Trong thời gian gần đây, có một số câu chuyện ở Đức liên quan đến việc các công dân Đức bị lộ làm gián điệp cho các cơ quan đặc biệt của Nga. Nhưng so với Carsten L., tất cả họ trông giống điệp viên tay mơ hơn – họ hành động vì buồn chán, một số vì chủ nghĩa phiêu lưu, một số vì động cơ cá nhân hoặc vụ lợi.
Một trường hợp tương tự trong lịch sử của BND chỉ cách đây vài thập niên. Vào đầu thập niên 1970, tình báo CHDC Đức đã tìm cách cài người của mình vào cơ quan tình báo Tây Đức – đó là Gabriele Gast, người đã vươn lên vị trí cấp cao trong ban quản lý BND. Cô ta chỉ bị lộ diện sau khi nước Đức thống nhất vào năm 1990 và bị kết án 7 năm tù.
Giờ đây, theo chính các sĩ quan phản gián Đức, chỉ riêng ở Đức đã có khoảng 200 đặc vụ Nga, hầu hết làm việc dưới vỏ bọc ngoại giao tại Đại sứ quán Nga ở Berlin và lãnh sự quán Nga ở các thành phố khác của Đức. Người ta tin rằng tất cả họ đều được văn phòng bảo vệ luật pháp biết tên, nhưng không bị bắt quả tang nên vẫn tự do hoạt động – mặc dù dưới sự giám sát.
Khi được báo giới hỏi liệu có nên mong đợi bây giờ, sau vụ gián điệp trong BND, việc trục xuất một số người trong số họ, giống như vụ trục xuất 40 “nhà ngoại giao mặc đồng phục” Nga vào mùa xuân như một dấu hiệu phản đối cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine, đại diện chính thức của Bộ Ngoại giao Đức không muốn trả lời, đề nghị chờ kết thúc cuộc điều tra.
Một số câu hỏi vẫn còn bỏ ngỏ. Ví dụ, như: Động cơ nào – tài chính hoặc ý thức hệ – đã thao túng Carsten L. (nếu tội lỗi của ông ta được chứng minh)? Có thể, ông ta đã bị tống tiền chăng? Làm thế nào mà ông ta chuyển thông tin cho người Nga? Ai là người liên lạc với ông ấy ở Berlin và có một người như vậy không? Địa chỉ? Kết quả? Ai và làm thế nào đã lần ra dấu vết của Carsten L. – chính người trong BND hay nhờ có sự trợ giúp của các cơ quan an ninh thân thiện ở nước ngoài?
