Nguyễn Vũ Bình|
Trong thời gian gần đây, hiện tượng nhiều người Việt, facebooker có sự quan tâm rất lớn tới tình hình nước Mỹ thông qua việc viết bài, chia sẻ, bình luận, tranh luận, cãi nhau, hủy kết bạn, block nhau diễn ra liên tục trên mạng xã hội. Có thể nói, sự quan tâm của người Việt ở trong và ngoài nước tới tình hình nước Mỹ như vậy thực sự là một hiện tượng lạ. Việc một số lượng lớn người viết bài, chia sẻ, tranh luận với nhau đã chứng tỏ một sự quan tâm, nhưng việc cãi nhau, hủy kết bạn thậm chí block nhau khá nhiều lại chứng tỏ sự quan tâm quá mức, cần phải được được lý giải? Có nhiều người giải thích đơn giản, người Việt rỗi rãi, hoặc viết và bình luận về nước Mỹ thì an toàn hơn so với việc viết và bình luận tình hình Việt Nam. Nhưng những giải thích này không bao quát hết được các trường hợp có nhiều người không hề rỗi rãi, cũng như có nhiều người vẫn viết và bình luận về tình hình của Việt Nam mà vẫn quan tâm tới tình hình nước Mỹ. Vậy lý do nào khiến người Việt quan tâm tới tình hình nước Mỹ như vậy?
Trước khi đi vào tìm nguyên nhân người Việt quan tâm tới tình hình nước Mỹ, chúng ta cần tìm hiểu tình hình nước Mỹ hiện nay đang có chuyện gì xảy ra, có thể có những tác động nào đối với tình hình Việt Nam trong tương lai.
Nước Mỹ hiện nay đang bắt đầu một mùa bầu cử tổng thống 4 năm một lần. Chỉ còn hơn 4 tháng nữa là kết thúc chiến dịch tranh cử và nước Mỹ sẽ bầu ra một tổng thống, có thể là ông D.Trump hoặc một ứng cử viên của đảng Dân chủ. Việc ông D.Trump đắc cử tổng thống nhiệm kỳ trước, sau đó gặp phải sự chống đối quyết liệt từ nhiều thế lực của nước Mỹ, như truyền thông Mỹ, đảng Dân chủ Mỹ… và nhiều thế lực không ủng hộ Ông, nhiều cá nhân ghét Ông… nhưng Ông vẫn lãnh đạo nước Mỹ gặt hái được nhiều thành công cả về kinh tế lẫn đối ngoại.
Điều đặc biệt nhất, ông D.Trump đã có các phát biểu ngay tại Liên Hợp Quốc phê phán các nước Xã Hội Chủ Nghĩa và bày tỏ mong muốn xóa sổ các nước này về thể chế. Nếu như ông D.Trump chỉ nói mà không có các hành động kèm theo thì có lẽ cũng không nhiều người quan tâm. Với mục tiêu làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại, bằng giải pháp công bằng và cân bằng thương mại với các quốc gia, đặc biệt là Trung Quốc, ông D.Trump đã khơi mào cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, đánh thuế lên các hàng hóa cũng như một loạt các biện pháp cứng rắn với Trung Quốc.
Cuộc chiến thương mại làm cả hai nước bị ảnh hưởng tiêu cực, đương nhiên Trung Quốc bị ảnh hưởng nặng nề hơn vì trước đó đã hưởng lợi nhiều hơn từ mối quan hệ thương mại Trung - Mỹ, cũng như nền kinh tế có nhiều yếu tố bất ổn, mong manh hơn so với Mỹ.
Nhưng Trung Quốc cũng không phải dạng vừa. Một trận dịch cúm Corona Virus bắt nguồn từ Trung Quốc, chưa rõ sự xuất hiện đại dịch do ngẫu nhiên hay có chủ đích, đã bị phát tán ra khắp thế giới. Cho đến hiện nay trên thế giới, số người nhiễm virus đã gần lên tới 9 triệu người, và hơn 466 nghìn người chết. Trong đó, nước Mỹ có số ca nhiễm là 2.329.817, số người chết là 121.979 người tính tới sáng ngày 21/6/2020. Nhiều người nói rằng, thành quả kinh tế mà tổng thống D.Trump tạo ra trong ba năm qua đã bị quét sạch.
Sự căng thăng và quyết liệt trong cuộc đua tới ghế tổng thống năm nay giữa ông D.Trump và đảng Dân chủ mới đây xuất hiện biến cố bất ngờ. Việc một cảnh sát da trắng bắt giữ một người da đen bị tố cáo sử dùng tiền giả, sau đó dùng gối đè lên cổ người da đen dẫn đến cái chết cho anh ta đã làm bùng lên phong trào chống phân biệt chủng tộc. Những diễn biến xung quanh phong trào chống phân biệt chủng tộc, việc xảy ra đập phá, cướp bóc và bạo loạn trong các cuộc biểu tình càng làm cho tình hình thêm phức tạp. Sự quá khích của các nhóm Antifa trên khắp nước Mỹ khiến cho nhiều người liên tưởng tới tương lai tồi tệ nếu như nước Mỹ không có sự lãnh đạo của ông D.Trump.
Mấu chốt liên quan nhất về tình hình nước Mỹ ảnh hưởng tới Việt Nam, nhiều người cho rằng, đó là kết quả cuộc bầu cử tổng thống Mỹ trong vòng 4 tháng tới. Việc tổng thống D.Trump đã có nhiều quyết định khắc nghiệt, cả về kinh tế lẫn chính trị với Trung Quốc, nếu trúng cử, tiếp tục nhiệm kỳ tổng thống thứ hai, sẽ gây ra khó khăn, khốn đốn cho Trung Quốc, không loại trừ việc sụp đổ của chế độ cộng sản Trung Quốc sẽ diễn ra trong nhiệm kỳ thứ hai của Ông. Và như chúng ta biết, chế độ cộng sản Trung Quốc chính là chỗ dựa tinh thần, và sự bảo trợ của nhà cầm quyền Việt Nam. Chưa kể đối với Việt Nam, có lẽ ông D.Trump là tổng thống Mỹ gây ra nhiều khó khăn nhất cho nền kinh tế Việt Nam từ khi hội nhập tới nay.
Việc người Việt quan tâm và mong đợi những kết quả tốt đẹp ở tận nước Mỹ xa xôi hoàn toàn không phải là điều ngẫu nhiên. Lịch sử Việt Nam trong gần 100 năm trở lại đây, những biến cố lớn của đất nước đều xuất phát từ những biến thiên thời cuộc thế giới và khu vực. Biến cố 1945 sau khi kết thúc Chiến tranh Thế giới thứ II, biến cố 1975 cũng khởi nguồn từ việc Mỹ bắt tay với Trung Quốc để tiêu diệt cộng sản ở Liên Xô và Đông Âu. Việc sụp đổ của Chủ nghĩa Xã hội ở Liên Xô và Đông Âu cũng chính là lý do đẩy Việt Nam tự nguyện ngả vào tay kẻ thù (đang có chiến tranh) Trung Quốc… Thậm chí, ngay trong khối Xã hội Chủ nghĩa, mâu thuẫn của Liên Xô và Trung Quốc cũng làm đảng cộng sản và nhà nước Việt Nam phải thanh trừng mấy trăm cán bộ ưu tú từ trung ương tới các bộ ngành trong một vụ án nổi tiếng “Xét lại chống đảng” từ năm 1963 tới năm 1969. Như vậy, không có một biến chuyển, thay đổi, hay bước ngoặt nào của Việt Nam không xuất phát từ những thay đổi hay biến thiên của thời cuộc trên thế giới và khu vực. Vậy thì người Việt quan tâm quá nhiều tới những diễn biến đang diễn ra ở Mỹ cũng là điều tự nhiên và hoàn toàn hợp logic./.
Hà Nội, ngày 22/6/2020
N.V.B