Đối với nhiều nhà quan sát, cuộc chiến giữa Nga và Ukraine giống như trận chiến giữa David và Goliath. Nhà sử học Hoa Kỳ nổi tiếng Timothy Snyder hiện đã xem xét cuộc xung đột dựa trên bảy yếu tố - và đi đến một kết quả sẽ làm cho Putin không hài lòng.
Đối với Timothy Snyder, tác giả và giáo sư lịch sử tại Đại học Yale nổi tiếng, Nga sắp thua trong cuộc chiến ở Ukraine. Việc Putin xâm lược Ukraine không chỉ là một tội ác, mà còn là một sai lầm. Thừa nhận sai lầm này là điều khó khăn, đặc biệt là đối với Putin, người mà quyền lực dựa trên hình ảnh của ông như là một người đàn ông mạnh mẽ: "Trong cuộc chiến này, Nga đã đạt đến giai đoạn mà họ đang chiến đấu chỉ vì sẽ rất xấu hổ nếu như không chiến đấu", nhà sử học người Mỹ viết trên blog "Thinking about…" của ông.
Ông tin rằng bây giờ người Ukraine có thể sẽ tạo được sự năng động cần thiết trên chiến trường để chống lại quân đội của Putin. Ngay cả khi khó có thể dự đoán được chiến tranh, Snyder tin rằng Ukraine rất có thể sẽ giành được chiến thắng. Để minh chứng cho luận điểm của mình, chuyên gia Mỹ phân tích 7 yếu tố chiến tranh mang tầm quyết định đến diễn biến của các cuộc xung đột vũ trang.
1. Cuộc chiến của Putin và yếu tố thời gian
Thời gian đóng một vai trò quan trọng đối với Nga, vì Putin ban đầu đã tính đến một chiến thắng nhanh chóng. Snyder nói: "Nếu không có chiến thắng nhanh chóng và kẻ thù không bị sỉ nhục, thì thời gian sẽ chiếm ưu thế do những yếu tố không lường trước được". Bởi vì chiến tranh càng kéo dài, thì những lợi ích, mà một cường quốc như Nga dường như đang có, sẽ càng giảm đi.
2. Nền kinh tế Nga, các lệnh trừng phạt và lý do tại sao nước Đức có thể có tác động quyết định
Nga là một nền kinh tế lớn hơn nhiều so với Ukraine, đó là lý do tại sao các lệnh trừng phạt chống lại Nga sẽ sớm có tác động, Snyder dự đoán. Các biện pháp trừng phạt sẽ có tác hại, đặc biệt nếu quân đội Ukraine bắt đầu thể hiện ưu thế công nghệ mà Nga không thể theo kịp nếu không có hàng nhập khẩu do bị trừng phạt. Xét cho cùng, Ukraine được hỗ trợ bởi các cường quốc kinh tế Mỹ và châu Âu, rõ ràng có thể vượt xa Nga.
"Để kinh tế tạo ra sự khác biệt, các chính phủ (đặc biệt là ở Berlin) phải sẵn sàng sử dụng sức mạnh kinh tế của mình một cách sáng tạo và nhanh chóng theo những cách không phù hợp trong thời bình", nhà sử học Mỹ viết. Theo Snyder, Đức đặc biệt phải chứng minh rằng họ có thể sản xuất và giao hàng pháo và đạn pháo đúng tiến độ.
3. Hậu cần: Ukraine đang tiến hành chiến tranh trên chính lãnh thổ của mình
Snyder viết rằng Ukraine có lợi thế rõ ràng về mặt hậu cần: Nước này đang tiến hành cuộc chiến trên chính lãnh thổ của mình. Do đó, binh lính và đạn dược sẽ không phải vận chuyển trên một quãng đường dài. Vào đầu cuộc chiến, khi Nga xâm lược từ Belarus, hậu cần của Nga là một thảm họa, Snyder lưu ý. Tình hình của quân đội Nga hiện đang tốt hơn ở Donbass, vì phía đông Ukraine có biên giới với Nga và miền nam Ukraine có thể tiếp cận từ Crimea, do Nga kiểm soát. "Nhưng những đường liên kết này có thể bị thách thức và thậm chí bị phá vỡ với những loại vũ khí phù hợp", Snyder tin chắc như vậy.
4. Địa hình: Nga không tận dụng được địa hình thuận lợi
Đối với Snyder, điều kiện địa hình cũng có tính chất quyết định đối với diễn biến tiếp theo của cuộc chiến. "Tôi không thể không lưu ý rằng vào tháng 5 và tháng 6, khi Ukraine không triển khai được số lượng lớn vũ khí tầm xa thu được từ các đối tác, Nga hầu như không thể tận dụng được địa hình tương đối thuận lợi của miền đông nam Ukraine", sử gia Hoa Kỳ biết.
Cung cấp vũ khí của phương Tây giờ đây sẽ mang lại lợi thế cho Ukraine. Thêm vào đó, những đồi và rừng rậm giờ đây sẽ tạo khó khăn cho người Nga ở phía Bắc. Theo Snyder, tuy hầu như không có bất kỳ trở ngại nào cho quân lính Nga ở phía đông nam của đất nước, nhưng Nga đã tiến bộ rất chậm. Vũ khí cung cấp từ phương Tây giờ đây sẽ mang lại thêm sự năng động cho cuộc chiến.
5. Cách tác chiến: Nga dựa vào tiêu diệt từ xa
Theo Snyder, binh lính Nga thích chiến đấu từ xa: "Chiến tranh của Nga phụ thuộc vào pháo binh, vào việc giết người từ xa". Cho đến nay, Nga đã có lợi thế hơn do có nhiều pháo và đạn pháo hơn. Tuy nhiên, tính chất của cuộc chiến sẽ thay đổi khi Ukraine hiện đang nhận được những vũ khí chính xác hơn, có tầm bắn xa hơn, Snyder nói.
Snyder viết nếu Ukraine tiếp tục nhận được vũ khí phù hợp từ phương Tây, nước này có thể sớm chiếm quyền chủ động trong cuộc chiến. Ông cho rằng rất có thể Nga sẽ rút lui dần dần, vì họ không phải là những chiến binh giỏi trong cận chiến.
6. Tinh thần chiến đấu: "Người Ukraine biết họ đang chiến đấu vì điều gì"
Ngược với người Ukraine, người Nga có thể rút về quê hương họ bất cứ lúc nào, nhà sử học Mỹ nói tiếp. Ông có ấn tượng rằng nhiều binh sĩ Nga không có tinh thần chiến đấu đặc biệt cao và không thực sự biết tại sao họ lại ở Ukraine. Snyder phân tích, ngay cả khi ban lãnh đạo Nga tỏ ra không quan tâm đến những người lính đã ngã xuống, thì bản thân những người lính được triển khai ở Ukraine cũng quan tâm đến việc sống sót trở về, ông Snyder phân tích.
Mặt khác, người Ukraine không còn nơi nào khác để đi vì Putin đang công khai đe dọa tiêu diệt đất nước này, chuyên gia Mỹ viết. "Họ biết chính xác rằng họ đang chiến đấu vì những gì." Đây là một lợi thế tinh thần nữa cho Ukraine.
7. Chiến lược: Cuộc xâm lược dựa trên suy nghĩ sai lầm của Putin ngay từ đầu
Ngay từ đầu, cuộc xâm lược của Nga dựa trên quan niệm sai lầm của Putin rằng người dân Ukraine sẽ đón nhận sự hủy diệt của ông và chào đón những người lính Nga như "những người anh em", Snyder viết. "Quốc gia và nhà nước Ukraine đã biến đổi bởi cuộc chiến này, nhưng không theo hướng có lợi cho Nga."
Theo Snyder, kế hoạch hiện tại của Nga dự tính sẽ phá hủy nền kinh tế Ukraine, khủng bố dân thường bằng các cuộc tấn công bằng tên lửa và cắt nguồn cung cấp năng lượng cho châu Âu. Bằng cách chặn xuất khẩu lương thực, Putin sẽ khiến cho châu Phi và châu Á phải chịu thiệt hại. Ông kết luận: "Một phần lớn trong chiến lược của Nga đối với cuộc chiến ở Ukraine là thiết lập sự phong tỏa thế giới từ một quốc gia".
Mặt khác, kế hoạch của Ukraine dường như là để đảm bảo sự tồn tại vật chất và xã hội của đất nước và phát động các cuộc phản công để chiếm lại những vùng lãnh thổ bị chiếm đóng. Việc tái chiếm có thể phá vỡ hình ảnh còn sót lại về tính bất khả chiến bại của người Nga. Vào thời điểm này, các mục tiêu của Ukraine mang tính thuyết phục hôn rất nhiều cho chuyên gia người Mỹ.
Kết luận của chuyên gia: Nga chỉ có một cơ hội chiến thắng
Đối với Snyder, cuộc chiến đã cho thấy Ukraine kiên cường và có khả năng hoạt động hơn nhiều so với những gì nhiều người đã nghĩ. Theo ý ông, đất nước có khả năng chiến thắng trong cuộc chiến này. Cách duy nhất để đi đến chiến thắng của Nga là thuyết phục phương Tây rằng Ukraine không thể giành chiến thắng. Chuyên gia Mỹ viết: Chiến tranh sẽ chỉ kết thúc khi Putin nhận ra rằng tình thế cá nhân của ông đang bị đe dọa bởi thất bại. Snyder nói: "Tất cả những gì chúng ta phải làm là nhìn nhận mọi thứ như chúng đang là, thể hiện sự kiên nhẫn và ủng hộ nền dân chủ đang bị tấn công - với thái độ đúng đắn và vũ khí phù hợp".
