VOA đưa tin về vụ cấm chiếu phim Barbie. Nếu không phải là VOA thì tôi đã lướt qua tin này, vì phim ảnh, nhất là lại mang những cái tên kiểu Barbie, thì tôi rất không chú ý. Chưa hết, hôm qua giờ, mạng lại nóng với cái band Blackpink gì đó, mà nếu không có những cái "tít" cho thấy nó gắn liền với đường lưỡi bò ở Biển Đông, thì tôi cũng đã cho qua.
Việc tạo ảnh hưởng bằng văn hóa phẩm thì nhiều nước đã làm. Tuy nhiên, có lẽ hiệu quả nhất ở Việt nam là Trung quốc. Nhiều người cho là Hàn quốc đã làm tốt việc này. Đúng vậy, Hàn quốc đã từ chỗ không được chào đón, đã trở thành thần tượng của cả một thế hệ trẻ của Việt nam. Thế nhưng, Trung quốc mới thực sự tác động mạnh.
Cứ thử mở Tiktok lên xem. Ngoài một số clip thuần túy quảng cáo, thì gần như chỉ toàn nghe tiếng Trung quốc, hoặc ít nhất là những câu cảm thán bằng tiếng Trung quốc. Nếu là tiếng Việt, thì hầu hết đều là những câu chuyện mang màu sắc Trung quốc, câu chuyện về những kẻ hợm hĩnh khoe tiền, khoe chức vụ, miệt thị người nghèo... rất xa lạ với văn hóa Việt nam, và chỉ ảnh hưởng đến một bộ phận nhỏ người Việt ở một số vùng miền nhất định, đã tràn ngập trên đó, cứ như cả xã hội Việt nam đều hành xử giống như bọn trọc phú Trung quốc.
Đôi khi xem những tiktok kiểu như vậy, cảm thấy như bị sỉ nhục, vì những clip tỏ thái độ khinh miệt người nghèo, hợm hĩnh khoe tiền, quyền, chức, được lồng tiếng Nam, với những từ ngữ không phải của người Nam. Ít nhất thì người dân Sài Gòn và người dân Nam Bộ không có những kiểu thể hiện đẳng cấp vừa thô thiển, vừa hạ cấp như vậy.
Tôi ủng hộ việc chính quyền cấm phổ biến những bộ phim mà bản đồ có đường lưỡi bò được cài cắm vô. Tôi cũng ủng hộ cộng đồng mạng phản đối band nhạc Blackpink khi trang web đại diện của họ có hình đường lưỡi bò. Và đề nghị chính quyền cấm những band nhạc như vậy biểu diễn ở Việt Nam.
BS Võ Xuân Sơn
